Jazda pod wpływem alkoholu jest poważnym przestępstwem, które wiąże się z surowymi konsekwencjami prawnymi. W Polsce, prawo jazdy może zostać odebrane już przy poziomie 0,2 promila alkoholu we krwi. W tym przewodniku omówimy konsekwencje jazdy po alkoholu, przepisy dotyczące jazdy pod wpływem alkoholu oraz odpowiemy na najczęściej zadawane pytania na ten temat.

Stan po spożyciu alkoholu vs stan nietrzeźwości

Prawo polskie rozróżnia dwa stany związane z alkoholem: stan po spożyciu alkoholu (0,2 do 0,5 promila bądź od 0,1 do 0,25 mg w 1 dm wydychanego powietrza) oraz stan nietrzeźwości (powyżej 0,5 promila bądź 0,25 mg w 1 dm wydychanego powietrza). W obu przypadkach kierowca może zostać ukarany, jednak konsekwencje są surowsze dla osób w stanie nietrzeźwości.

Stan po spożyciu alkoholu

Jeśli stężenie alkoholu we krwi wynosi od 0,2 do 0,5 promila (lub od 0,1 do 0,25 mg w 1 dm wydychanego powietrza), mówimy o stanie po spożyciu alkoholu. Kierowanie pojazdem w takim stanie jest wykroczeniem, za które grozi kara aresztu, grzywna do 30000 zł oraz czasowe zatrzymanie prawa jazdy. Sąd może orzekec zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Jeśli okres zakazu trwał dłużej niż 1 rok, przed zwrotem dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdów mechanicznych, osoba taka musi przejść kontrolne sprawdzenie kwalifikacji, przystępując do stosownego egzaminu w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego.

Stan nietrzeźwości

Stan nietrzeźwości w rozumieniu kodeksu karnego zachodzi, gdy:

Wprowadzenie do definicji stanu nietrzeźwości zwrotu „prowadzi do”, odnosi się do kierujących, którzy bezpośrednio przed prowadzeniem pojazdu spożywali alkohol, który nie zdążył jeszcze w całości przeniknąć do krwiobiegu. Słowa „prowadzi do” pozwalają na przyjęcie, że sprawca był w stanie nietrzeźwości, jeśli spożył taką ilość alkoholu, która po pełnej absorpcji spowoduje przekroczenie progu nietrzeźwości.

Za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości sąd może orzec karę grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2. Dodatkowo, sąd obligatoryjnie orzeka zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych lub pojazdów mechanicznych określonego rodzaju na okres od lat 3 do lat 10. Jeśli kierując pojazdem w stanie nietrzeźwości sprawca spowodował wypadek, w którym doszło do ofiar śmiertelnych lub rannych, sąd orzeka dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Procedura utraty prawa jazdy

Jeżeli kierowca zostanie zatrzymany za jazdę pod wpływem alkoholu, prawo jazdy jest natychmiast zabierane. Następnie sprawa jest przekazywana do sądu, który decyduje o dalszych konsekwencjach, takich jak grzywna, zakaz prowadzenia pojazdów, a nawet kara pozbawienia wolności.

Najprostszym sposobem na odzyskanie prawa jazdy jest odczekanie do końca orzeczonego zakazu. Chcąc odzyskać prawo jazdy po wyroku, kierowca powinien jak najszybciej złożyć odpowiedni wniosek do starosty. Do dopełnienia formalności należy również uzyskać orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do prowadzenia pojazdów. W razie braku przeciwwskazań kierowca nie powinien mieć większych problemów z odzyskanie prawa jazdy. Jeżeli zakaz prowadzenia pojazdów przekroczył rok, kierowca jest zobowiązany ponownie zdać egzamin na prawo jazdy.

Szybsze odzyskanie prawa jazdy po wyroku za alkohol, jest możliwe dzięki wprowadzeniu blokady alkoholowej. Kierowcy, którzy odbyli już ponad połowę orzeczonego zakazu, mogą wnioskować o wcześniejsze odzyskanie uprawnień, do których sąd wydał wyrok. Po pozytywnym rozpatrzeniu takiego wniosku przez sąd, wyrok jest zmieniany z zakazu prowadzenia pojazdów, na zakaz prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową. Osoby, które utraciły prawo jazdy dożywotnio, mogą starać się o wcześniejsze odzyskanie uprawnień po upływie 10 lat od początku trwania zakazu. O możliwości skrócenia okresu zakazu prowadzenia pojazdów przez zastosowanie blokady alkoholowej, mówi art. 182a § 1 Kodeksu karnego wykonawczego. Złożenie wniosku, nie daje jednak gwarancji, że sąd pozytywnie go rozpatrzy.

Konsekwencje spowodowania wypadku pod wpływem alkoholu

Spowodowanie wypadku pod wpływem alkoholu to bardzo poważne przestępstwo. Oprócz konsekwencji prawnych, takich jak wysoka grzywna, zakaz prowadzenia pojazdów i kara pozbawienia wolności, kierowca może być również zobowiązany do zapłacenia odszkodowania ofiarom wypadku.

Wpływ jazdy pod wpływem alkoholu na ubezpieczenie

Jazda pod wpływem alkoholu może mieć również wpływ na ubezpieczenie samochodu. Wiele firm ubezpieczeniowych może zwiększyć składkę, jeżeli kierowca został skazany za jazdę po alkoholu lub nawet odmówić wypłaty odszkodowania z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia w przypadku wystąpienia szkody, która została spowodowana przez kierowcę, w którego organizmie wykryto niedopuszczalną prawem ilość alkoholu.

Statystyki dotyczące jazdy po alkoholu w Polsce

W roku 2022 uczestnicy ruchu drogowego (kierowcy, piesi, pasażerowie) będący pod wpływem alkoholu brali udział w 2 248 wypadkach drogowych, co stanowi 10,5% wszystkich wypadków. W tych wypadkach zginęło 268 osób (14,1% wszystkich ofiar śmiertelnych), natomiast 2 567 osób odniosło obrażenia (10,4% ogółu rannych). W porównaniu do poprzedniego roku, odnotowano spadek liczby wypadków o 240 (-9,6%), liczby zabitych o 63 (-19,0%) oraz liczby rannych o 238 (-8,5%). Dane pochodzą z https://statystyka.policja.pl/st/ruch-drogowy/76562,Wypadki-drogowe-raporty-roczne.html

Wypadki drogowe i ich skutki z udziałem uczestników ruchu będących pod działaniem
alkoholu w układzie województw

Województwa	Wypadki	%	Zabici	%	Ranni	%
Dolnośląskie	188	8,4	14	5,2	225	8,8
Kujawsko – pomorskie	80	3,6	13	4,9	88	3,4
Lubelskie	120	5,3	19	7,1	130	5,1
Lubuskie	53	2,4	5	1,9	62	2,4
Łódzkie	220	9,8	25	9,3	262	10,2
Małopolskie	246	10,9	15	5,6	278	10,8
Mazowieckie (bez KSP)	246	10,9	37	13,8	276	10,8
Opolskie	52	2,3	10	3,7	53	2,1
Podkarpackie	90	4,0	9	3,4	98	3,8
Podlaskie	41	1,8	7	2,6	51	2,0
Pomorskie	152	6,8	9	3,4	192	7,5
Śląskie	196	8,7	20	7,5	216	8,4
Świętokrzyskie	93	4,1	25	9,3	88	3,4
Warmińsko-mazurskie	123	5,5	13	4,9	143	5,6
Wielkopolskie	176	7,8	25	9,3	194	7,6
Zachodniopomorskie	90	4,0	8	3,0	114	4,4
KSP	82	3,6	14	5,2	97	3,8
POLSKA	2 248	100,0	268	100,0	2 567	100,0

Odzyskanie prawa jazdy po jeździe pod wpływem alkoholu

Odzyskanie prawa jazdy po jeździe pod wpływem alkoholu jest możliwe, ale proces ten jest skomplikowany i wymaga spełnienia wielu warunków.

Po pierwsze, kierowca musi odczekać okres zakazu prowadzenia pojazdów, który został mu orzeczony przez sąd. Okres ten może wynosić od kilku miesięcy do kilku lat, a w niektórych przypadkach sąd może orzec dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów.

Po upływie okresu zakazu, kierowca musi złożyć wniosek o przywrócenie prawa jazdy do starosty. Wniosek ten musi zawierać dowód ukończenia programu dla osób uzależnionych od alkoholu lub innej odpowiedniej terapii, jeśli taka była wymagana.

Dodatkowo, kierowca musi uzyskać orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do prowadzenia pojazdów. Orzeczenie to musi być wydane przez lekarza uprawnionego do przeprowadzania badań kierowców.

Jeżeli okres zakazu prowadzenia pojazdów przekroczył rok, kierowca jest zobowiązany ponownie zdać egzamin na prawo jazdy. Egzamin ten obejmuje zarówno część teoretyczną, jak i praktyczną.

W przypadku, gdy kierowca został skazany za jazdę pod wpływem alkoholu więcej niż raz, sąd może wymagać udokumentowania długotrwałej abstynencji alkoholowej.

Warto zauważyć, że odzyskanie prawa jazdy po jeździe pod wpływem alkoholu jest procesem długotrwałym i wymagającym dużego zaangażowania. Dlatego też, najlepszym rozwiązaniem jest unikanie jazdy pod wpływem alkoholu.

Przykładowe wyroki – jazda po alkoholu

Jazda po alkoholu – najważniejsze zagadnienia